“ሆሣዕና” የዐቢይ ጾም ስምንተኛ ሳምንት።

ሆሣዕና ከስምንቱ የዐቢይ ጾም እሑዶች አንዱና የመጨረሻው ሳምንት ተብሎ የሚጠራው ከትንሣኤ ቀድሞ የሚገኝ የሕማማት መገቢያ ዋዜማ ነው። ሆሣዕና አስቀድሞ ካለው ረቡዕ ጀምሮ የሚታሰብ ታላቅ የቤተክርስቲያን የበዓል ቀን እንደሆነ ይታወቃል። ይህን ስም በዚሁ ሰንበትና በዋዜማዎቹ ዕለታት የሚዘመረው ጾመ ድጓ “ሆሣዕና በአርያም’’ ‘”ሆሣዕና ለወልደ ዳዊት’’ “ዕለተ ሆሣዕናሁ አርዓየ…” ወዘተ. በማለት ሆሣዕና የሚለውን ቃል ቅዱስ ያሬድና ሌሎችም አባቶች በየቦታው እየጠቀሱና እየተዘመረለት በአህያ ውርንጭላ ላይ ተቀምጦ ኢየሩሳሌም የገባበትን ሁኔታ እየተረከ ስለሚዘምር ይህ ሰንበት በጌትነትና በክብር፣ በውዳሴና ቅዳሴ “ሆሣዕና በአርአያም” እየተባለ በሽማግሌዎችና በሕፃናት አንደበት በድንጋዮችም ልሳን ሳይቀር እየተመሰገነ ወደ ቅድስት ሀገር ኢየሩሳሌም በከብር ሲገባ ለሰጣቸው ለተቀደሰ ሰላሙና ፍቅሩ መታሰቢያ ሆኖ የተሰጠ ነው።

ይኽ በዓለ ሆሣዕና ከዘጠኙ ዐበይት የጌታ በዓላት ውስጥ ሲኾን ኪሩቤል ሱራፌል በፍርሃት፣ በረዐድ ኹነው ዙፋኑን የሚሸከሙት ጌታ፤ በአህያና በውርንጫይቱ በትሕትና ተቀምጦ እየተመሰገነ ወደ ቤተ መቅደስ የገባበት፣ የዘካርያስ ትንቢት የተፈጸመበት፣ ሕዝቡ ዘንባባ ይዘው የዘመሩበት፣ ሕፃናት በንጹሕ አንደበታቸው ሆሣዕና ብለው ያመሰገኑበት ታላቅ በዓል ነው፡፡

ሆሣዕና ሆሣዕና ማለት “አድኅነነአ፤ አድነና፣ አድነንኮ፤ እባክህ አድነን” ማለት ነው፡፡ ትርጓሜውም “መድኃኒትነት ወይም መድኃኒት መኾን ማለት ነው፡፡ የበዓል ስም የሥላሴን በዓል፣ሥላሴን ይዘው እያመሰገኑ የሚያወድሱበት ለብሉይ የመጸለት ሰባተኛ ቀን፤ ለሐዲሱ ግን ከትንሣኤ በፊት ያለ እሑድ ነው” ኪዳነ ወልድ ክፍሌ(1948)፡፡ መጽሐፈ ሰዋስው ወግስ ወመዝገበ ቃላት ሐዲስ፡፡ (አዲስ አበባ፤ አርቲስቲክ ማተሚያ ቤት)፤ ገጽ 373፡፡ በዓለ ሆሣዕና ከዘጠኙ ዐበይት የጌታ በዓላት አንዱና የዐቢይ ጾም ስምንተኛው እሑድ ነው፡፡

ሆሣዕና የሚለው ቃል ትርጉም መድኃኒት ማለት ነው፡፡ በእውነት ክርስቶስ የዓለም መድኃኒት እንደሆነ አወቅን›› ዮሐ. ፬÷፵፪ ተብሎ እንደተፃፈው፡፡ ይኸውም መድኃኒት ነቢያት ትንቢት የተናገሩለት ሱባኤ የቆጠሩለት በዳዊት ከተማ የተወለደው፣ ከጽዮን የወጣውና መዳንን ለሚሹ ሁሉ የተሰጠ መድኃኒት ነው፡፡ይህ ቃል በዘመነ ብሉይ በቀደምት ነቢያት ዘንድ የተለመደ ቃል ነው፡፡ “አቤቱ እባክህን አሁን አድን፤ አቤቱ እባክህ አሁን አቅና፤ በእግዚአብሔር ስም የሚመጣ ቡሩክ ነው” እንዲል /መዝ. ፻፲፯÷፳፭—፳፮/፡፡ በሐዲስ ኪዳንም ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ “በአህያዋና በአህያዪቱ ግልገል በውርንጫዪቱ ተቀምጦ ወደ አንቺ ይመጣል” ተብሎ በነቢይ የተነገረው ይፈጸም ዘንድ ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በአህያ ጀርባ ተቀምጦ ወደ ኢየሩሳሌም ሲገባ የሚቀድሙትና የሚከተሉት ሕዝብ በተለይም አእሩግና ሕፃናት በመንገዱ ዘንባባና የልዩ ልዩ ዛፍ ዝንጣፊ እየጎዘጎዙ ልብሳቸውን እያነጠፉ “ሆሣዕና ለዳዊት ልጅ፣ በጌታ ስም የሚመጣ የተባረከ ነው፤ ሆሣዕና በአርያም” በማለት ጌታችንን በክብር መቀበላቸው የሚታወስበት ነው፡፡ ይህ ዕለት “የጸበርት እሑድ” /Palm Sunday/ በመባልም ይታወቃል፡፡