የፍቅር ማዕበል ወደ ትግራይ!!
በኢንጂነር፣ ቀሲስ ወንድምስሻ አየለ አንገሎ
በመንግሥት ወይም በሚመለከታቸው ተቋማት ወይም ደግሞ በሌላ ገለልተኛ አካል የኢትዮጵያን ሕዝብ በትክክል ለመረዳት፣ በሕዝብ ሰበብ የሚፈጠሩ የፖለቲካ ችግሮችን በትክክለኛ ሚዛን መገምገም፣ መፍትሔውንም ከልብ እና ሁሉንም ያማከለ አድርጎ ማሰብ አልተቻለም፡፡ ሁሉም ግን የሚታወቀውን እና ሾላ በድፍን የሆነውን- ሰላም፣ ክብር፣ ሰብአዊ መብት፣ አንድነት፣ ፍቅር፣ እኩልነት፣ ወዘተ የሚባሉ ጌጠኛ ልብሶች በማልበስ ችግሮችን ይሸፍናሉ፡፡
ችግሮችን በሐቅ ለመረዳት እንዳንችል የኖረ እና የተነባበረ ነው፤ ያንን በዝርዝር አፍታቶ ለመወያየት ሁሉም የራሱን ምሽግ ገንብቶ ‘‘የኔን እውነት አትንካብኝ!’’ እያለ ጦሩን ይሰብቃል፡፡ አንድ ፓርቲ መሥርተው እንኳ የጋራ ራዕይ ማስቀመጥ እና መግባባት ያልቻሉት የብልጽግና ክልላዊ ቅርንጫፎች የሆነ ቀን ሕወሓትን የሚተካ አንጃ ላለመፍጠራቸው ዋስትና የለንም፤ ያውም እስካሁን ካልተፈጠረ!!
ማድፈጥ
የኢትዮጵያ ፖለቲካ መገለጫ ነው የሚሉት ፕሮፌሰር መስፍን ወልደማርያም በግልጽ የመነጋገር እና ተራርሞ ወይም ሐሳብ አፋጭቶ ርዕዮተ-ዓለም ላይ የተመሠረተ ሥሉጥ መስመር ማበጀት ያልቻልነው አድፋጭነት በተጠናወተው ልምዳችን ምክንያት እንደሆነ ያብራራሉ፡፡ መንግሥት የተባለውን አካል የምንቃወምበት ወይም ቅሬታችንን የምንገልጽበት ብዙ ምክንያት እያለን ዝም ብለን እንደ ጥሩ ቂመኛ ቅሬታችንን ስናከማች ኖረን ‘‘ጽዋው ሞላ’’ ያልን ጊዜ ግር ብለን ወጥተን በጥይት እየተደበደብን በሕዝብ ማዕበል ከመንበሩ እንገለብጠዋለን፡፡
የገለበጥነው መንግሥት መዋረዱን እያየን በቀላችንን እናጣጥማለን፤ ከንጉሡ ቀጥሎ የምንማረርበትን ደርግ ተከልን፣ ኢሕአዴግ ሲመጣ ደርግን አዋርደን ለ27 ዓመት ማነከስ ቀጠልን፣ ብልጽግና ሲመጣ ሕወሓትን ዓይንህን ላፈር ብለን መዝመት ያዝን፣ ያሰብነውን ያላደረገ ሲመስለን አሁንም ብልጽግናን ከፊታችን መቼ እንደሚወገድ እንጓጓለን፡፡ በዚህ ሁሉ ውስጥ የነቀልናቸውን መንግሥታት ስለማስወገዳችን እንጂ ማንን እንዴት እንደምንተክል ዝግጅት የለንም፡፡
የመፍትሔ ግማሽ
‘‘ችግራችንን በትክክል ማወቅ’’ የምንመኘውን ዘላቂ መፍትሔ ለመተለም ግማሹን መንገድ የመሄድ ያህል ነው፡፡ ጥራዝ ነጠቁም፣ ባለ ጊዜውም፣ ዝነኛውም፣ ባለ ግዴታውም ሁሉም ላለፉት ብዙ ዘመናት በቆመበት ቦታ ሆኖ እና ከዚያ ቦታ ማንም ሰው ምንም ያህል ንቅንቅ ሳያደርገው ሌላው ሰው ግን ካለበት እውነት ተነቅሎ ወደእርሱ ምሽግ እንዲደመርለት ይፈልጋል፡፡ በጋራ ለመዳን ‘‘እኔም ተሳስቼ ይሆን? የእስካሁኑ መንገዴ ስሕተት ይኖረው ይሆን? የዚያኛው ሰው ሀሳብ እውነት ይኖረው ይሆን? ወዘተ!’’ ብለን አንጠይቅም፡፡
ማንነትን መሠረት ያደረገው ፖለቲካ የሀገር ማፍረስ ምክንያት ነው ብሎ የሚተነትነው ‘‘የአንድነት ኃይል’’ ስለ ሌላው ትርክት ደንታቢስ ነው፡፡ እንደ ሕወሓት እና ኦነግ ያሉ የነጻ አውጪነት ፖለቲካ አራማጆች ደግሞ የአንድነት ጉዳይ በሰፊ ቅድመ ሁኔታ ላይ የተመሠረተ እንጂ ቅድሚያ የሚሰጡት ወይም ‘‘ኢትዮጵያ ትቅደም!’’ የሚሉበት ትንሽ ምክንያት አይፈልጉም፡፡ አንዱ ሌላውን ስለማያደምጥ ለማያባራ ችግር ከተዳረግን ይኸው ግማሽ ክፍለ ዘመን አለፈን፤ ገና መች እንደሚያበቃም እርግጠኛ መሆን ፍጹም አይቻልም!!
ትግራይ
የመጪው ጊዜ ችግራችን ማሳያ የምትሆነን የሕወሓቷ የዛሬዋ ትግራይ ነች፡፡ ነገ ሌላ ክልል እንደ ሕወሓት ዓይነት ፓርቲ ከብልጽግና ቅርንጫፍ ቆርጦ ወስዶም ይሁን አለኝ የሚለውን ኃይል አሰባስቦ እንደ ዛሬዋ ትግራይ የማይሆንበት ምንም ምክንያት የለም!! ምክንያቱም ችግራችን ላይ ስላልተግባባን መፍትሔያችንም ሩቅ ነውና፡፡
ወደ ትግራይ ቢደረግ የማስበው የፍቅር ማዕበል ሕዝብ ከየክልሉ ተሰባስቦ ምንም የፖለቲካም ሆነ የጦር ሠራዊት ግቦችን ሳይይዝ የትግራይን ሕዝብ ከብቸኝነት፣ ከመገፋት ስሜት፣ ከባይተዋርነት፣ ከውስብስብ የኑሮ ሰቀቀን፣ ከተስፋ አጥነት፣ በአጠቃላይ ከጥልቁ መከራ እንዲወጣ ማድረግ ማስቻል ነው።
የነብር ጭራ
የትግራይ ሕዝብ ጉዳይን በፍቅር መፍታት ማሰብ የነብር ጭራ ነው፡፡ አንዴ ሲይዙት አጥብቀው፣ እንዳይለቁት ፈርጥመው ነው፡፡ ለሕወሓት የወንድ በር እና የማርያም መንገድ ማዘጋጀት ያስፈልጋል፡፡ ለሀገራዊ ሥጋቶች ዋስትና የሚሆን መሠረታዊ ተስፋ መያዝ ካልተቻለ በሕወሓት ላይ ላቄመው እና ትክክለኛ መፍትሔ ካልመጣ በቀር ለመተባበር የሚያስቸግረው ይበዛል፡፡
የችግሮቻችን አዙሪት ያለው በማንነት ጉዳይ ያለን የግንዛቤ ልዩነት ነው ሲባል የሚያቃልለው ብዙ ነው፡፡ ዋልልኝን እና ሕወሓትን በመክሰስ የሚረካው ሁሉ ችግሮችን የተረዳ እየመሰለው ተቸግረናል፡፡ የአንድነት ታሪክ ዋልታ እና ማገር የተባሉት እነ ሪቻርድ ፓንክረስት የሀገር ማፍረስ ዲዛይነሮች እንደሆኑ ስላልተግባባን ባሕሩ ዘውዴን ዛሬም የትርክቶቻችን ፊትአውራሪ አድርገነዋል፡፡ ባሕሩ ዘውዴ መሐመድ ሀሰንን ማሳመን ሳይችል እና የፕሮፌሰርነት እኩያው ሲሆንበት የኛ ምርጫ በሁለት ተቃራኒ ትርክቶች መሀል ከባሕሩ እና ከመሀመድ መምረጥ እንጂ ‘‘የሳይንሱ ስነ ዘዴ ለምን አለያያቸው? እንዴት እነሱን ያህል ጉምቱዎች መግባባት አቃታቸው?’’ ብለን አንጠይቅም፡፡
የትርክቶቻችን የእርስ በርስ ግጭት የሕዝብ ግጭት እንደሚወልዱ በዓይናችን እስክናይ ድረስ ላለፉት አሥርት ዓመታት ሰነድ ስናደራጅላቸው የኖርነው በየፊናችን ነው፡፡ አሁንማ ወጣቱ ሳይቀር በጨቅላ አእምሮው የሚጋትበት የትምህርት ሥርዓት ዘርግተን፣ መጽሐፍ አትመን፣ የትምህርት ቤቶችን መምህራን አሰልጥነን አሰማርተን፣ ሁለት ወይም ከዚያ በላይ የተቂያቂያመ ትውልድ አፍርተናል፡፡ ፊትአውራሪዎቻችን ምዕራባውያን ደግሞ መርዙን በአግባቡ ቀምመው ስለጋቷቸው የባሕሩም ሆነ የመሀመድ መንገድ ከመተላለቅ የተለየ አለመሆኑን ሳንረዳ መሀመድን በመክሰስ ኢትዮጵያን የምናድን ወይም ባሕሩን በማንቆለጳጰስ ትርክቱን የምንፈውስ የሚመስለን ቂሎች ብዙ ነን፡፡
አሁን ያለነው የነብር ጭራ ይዘን ነው፡፡ የትግራይ ሕዝብ ከማንኛውም መከራ ቢድን እንመርጣለን፡፡ ለዚህ ብለን ደግሞ ሕወሓትን ማባበል ያመጣብንን ሰቆቃ መጨረሻ ገና አናውቀውም፡ ስለዚህ ‘‘ይደምሰስ፣ ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ይቋጭ!’’ እያልን ነው፡፡ እንዴት ስንባል መፍትሔው ከበደን፡፡
እኔ በግሌ የማስበው ሕዝብን ማዕከል ያደረገ የፍቅር ማዕበል በዘመቻ ማዘጋጀት ነው፡፡ የሚመለከታቸው አካላት እና ግለሰቦች ያላቸው እንቅፋትነት ደግሞ ይታክታል፡፡ ስለዚህ ይህን ያህል ከቀሰቀስኩ የቀረውን ዝነኞች፣ ባለጊዜዎች፣ ጥራዝ ነጠቆች፣ ባለ ግዴታዎች ይፈጽሙት፡፡ ዋናው መልእክቴ ከፖለቲካ እና የሳይንስ ዲስኩር ይልቅ ያልተሄደበትን መንገድ እንዲታይ ማሳሰብ ነው፡፡ በሉ ተጫረሱ፣ እንጫረስ፣ እንጨርስ!!