ወያኔ ትግሬን ሰው ከማድረግ እባብን ዕርግብ ማድረግ ይቀላል!
ዳግማዊ ጉዱ ካሣ
ፕሮፌሰር መስፍን ወልደማርያም አንድ ወቅት ሣምራውያን ተጋሩን ለመቁጠር ጀመሩና አራት ይሁን አምስት ሲደርሱ ደከማቸው – መቀጠልም አቃታቸውና “ አዝናለሁ፤ አሥር እንኳን መሙላት አልቻልኩም” የሚል ታሪካዊ አስተያየት መስጠታቸው ይታወሳል – ምድር ትቅለላቸው፡፡
…..አዎ፣ ሰሜኑ የሀገራችን ክፍል ከተረገመ ቆዬ፡፡ “ሰው አይብቀልብህ” ተብሎ ምናልባትም ከአምስትና ስድስት መቶ ዓመታት በፊት ሳይረገም አልቀረም፡፡ በዚያም ምክንያት ሳይሆን አይቀርም ከልሂቅ እስከ ደቂቅ አብዛኛው የዚያ ክልል ወገናችን በሚዘገንን ሁኔታ ከሰውነት ተራ ወጥቶ ልናይ የተገደድነው፡፡ ወያኔ ከተከሰተች በኋላ ያ አካባቢ ከሃይማኖትና ከነባር የኢትዮጵያዊነት ባህል መገለጫነት እጅጉን ባፈነገጠ መልኩ ክህደትና አስመሳይነት፣ ዘረኝነትና ጎጠኝነት፣ ጭካኔና ቅጥ ያጣ ስግብግብነት ዋና መገለጫው ሆኖ የአብሮነት ባህላችንን ክፉኛ እየሸረሸረው ይገኛል፡፡ ሲበዛ አስጨናቂ ነው በውነቱ፡፡ አስፈላጊ ከሆነ የነንጉሥ ሚካኤል ሥሑልን ጭካኔና የሌሎቹንም ነገሥታትና መኳንንት የየዘመናቱን ክህደትና በአማራ ላይ ያደረሱትን የሰሞኑን መሰል ጭፍጨፋ ማስታወስ ይቻላል፡፡ እውነት ቢመርና ቢጎመዝዝም እውነት እውነቱን መነጋገሩ አይከፋም፡፡
ይህንን ስል ታዲያ ሌላው ሕዝብ ፃዲቅና ምሉዕ በኩልሄ ነው እያልኩ አይደለም – በፍጹም፡፡ እንደማኅበረሰብም ሆነ እንደግለሰብ ሁሉም የየራሱ ጠንካራና ደካማ ጎን አለው፡፡ ከፍ ሲል የጠቃቀስኳቸው መጥፎ ምግባራትና ጠባያት በትግራይ ብቻ ተወስነው የሚገኙ ሳይሆኑ መጠናቸው ይለያይ እንጂ ይነስም ይብዛም በሁሉም ማኅበረሰቦች ዘንድ መታየታቸው ግልጽ ነው፡፡ የተጋሩ ግን በተለይ ካለፉት 31 የመከራና የሰቆቃ ሕወሓታዊ የግፍ አገዛዝ ዓመታት ወዲህ ግዘፍ ነስቶ በግልጽ እየታዬ በመሆኑ ማንም ሰው ድፍረት አግኝቶ አሁን የምናገረውን ሊያጣጥል አይችልም፡፡ ነገሮች ሁሉ ከመሸፋፈን ደረጃ አልፈዋል፡፡
በመቶ ሽዎችና በሚሊዮኖች የሚገመት አማራ ከሕወሓት ጽንሰት ከ1967 ጀምሮ በየተገኘበት እንደዐይጥ እየተጨፈጨፈ እንዲያልቅ የተፈረደበትና በገዛ ቀየው ሣይቀር ስደተኛና ተፈናቃይ ሆኖ በበሽታና በርሀብ እንዲረግፍ የተበየነበት በአልቃኢዳ አይደለም፤ ከአራትና አምስት ሽህ በላይ የአማራ ትምህርት ቤቶች ሰሞኑን የወደሙት በአይሲስ አይደለም፤ ዱሮም ሆነ አሁን የአማራ አካባቢ ኢንዱስትሪዎችና ፋብሪካዎች ተነቃቅለው ወደትግራይ የተጫኑትና ሊጫኑ ያልቻሉት ደግሞ እንዲወድሙ የተደረጉት በሁቱ አማፂያን አይደለም፤ በትሪሊዮን ብር የሚገመት የአማራ አካባቢ ሀብት ንብረት የወደመው፣ ምልባት በዓለም ታሪክ የመጀመሪያ ሆኖ ሊመዘገብ የሚችለው ከአማራ ሚስት በመወለዳቸው ብቻ የትግሬ ባል የገዛ ልጆቹን በጥይት የረፈረፈው በቱዋሬግ አማጽያን ትዕዛዝ አይደለም፤ የአራትና አምስት ዓመት ዕድሜ የአማራ ሕጻናት በቡድን የተደፈሩትና የተገደሉት በአልሻባብ አይደለም፤ የ85 እና የ90 ዓመት መነኮሳት የተደፈሩት በታሚል ታይገር ተገንጣይ ቡድን አባላት አይደለም፡፡ በበሉበት በጠጡበት የምግብና የመጠጥ ዕቃ ላይ ሰገራና ሽንታቸውን ጥለው የሄዱት የሂዝቦላ ሚሊሻዎች አይደሉም፤ የአማራን የእህል ክምር ያቃጠሉትና ከብቶቹን አለአበሳቸው በሜዳ አርደው የሄዱት የፋርክ ነውጠኞች አይደሉም፤ እንደግሪሣና አምበጣ ግር ብለው መጥተው ንጹሑን የአማራ ገበሬ በአማራነቱ ብቻ በመትረየስ የፈጁትና መንደሩን በላውንቸር ያጋዩት የታሊባን አማፂያን አይደሉም፡፡ በማይካድራ፣ በወልቃይት፣ በራያና ኮምቦልቻ ሽዎችን በጅምላ የፈጁት የሚሎሶቪች ወታደሮች አይደሉም፡፡ … የዚህ ሁሉ ታሪካዊ ሪከርድ ባለቤቶች ለተወሰነ ጊዜና እስካሁንም ድረስ አማራውን እያንቀጠቀጡ የሚገኙት ጥቂት የወያኔ ትግሬዎች ብቻ ሳይሆኑ ከሞላ ጎደል ሁሉም ትግሬዎች የተሳተፉበት ወይም ቢያንስ በመቶ ሽዎች የሚገመቱ ልጆቻቸውን ለዚህ የጥፋት ዘመቻ መርቀው የላኩት ተጋሩ ናቸውና ከአሁን በኋላ ትግሬን አትውቀሱ የሚባለው ተረት ተረት ከተረት ተረትነት አይዘልም፡፡ እርግጥ ነው – የዚህ አማራን ከምድረ ገጽ የማጥፋት ዘመቻ ዋና ሥራ አስፈጻሚው በቁማር ህግ መሠረት በ“Situation room” ውስጥ ተቀምጠው በርቀት መሣሪያ የሚቆጣጠሩት የኦሮሚያ ክልልና የፌዴራል መንግሥቱ ቢሆኑም ትዕዛዙን እንዳለ ተቀብለው ተግባራዊ እያደረጉ የሚገኙት ግን በአማራ ተጠቃን ባዮቹ ሕወሓትና የትግራይ ሕዝብ ናቸው፡፡ ስንቅና ትጥቅ እንዲሁም ቀያጅ መመሪያዎችንና ሸፍጠኛ ወታደራዊ ትዕዛዞችን በማውጣት ጭምር ለአማራ አጥፊዎች በገፍ እያቀበለ የሚገኘው ጮሌው የአቢይ መንግሥት በማን አባት ገደል ገባ የልጆች ጨዋታ ሁለቱን ሕዝቦች አባልቶ ከጨረሰ በኋላ ያን የፈረደበት የምሥራቅ አፍሪቃ ታላቅ የኦሮሞ ኢምፓየር ለመመሥረት መሆኑ የአደባባይ ምሥጢር ነው፡፡ ይህን የኦሮሙማ ዕቅድ ደግሞ አንዳንድ ስሜታቸውን መደበቅ ያልቻሉ የኦሮሙማ አቀንቃኞች በፌስቡክና ዩቲዩብ ብቅ እያሉ “አማራን በአምስት ዓመት ውስጥ ገድለን እንጨርሰዋለን፤ አማራ ያለህን ጥሪት እስከዛን ጊዜ ድረስ ቶሎ ቶሎ በልተህ ጨርስ፡፡ አምባቸውንና አሣምነውን ያስገደልናቸው እኛ ነን፡፡ …” እያሉ በማስፈራራት ላይ ናቸው፡፡ ከዚያም ባለፈ “ውጣልኝ!” በሚል የዘፈን አዝማች “እጅ ይቆረጣል?” – “አይቆረጥም!” – “እግር ይቆረጣል?” – “አይቆረጥም!” – “እምብርት ይቆረጣል?” – “አይቆረጥም!” – “ስለዚህ አዲስ አበባ የኦሮሞ እምብርት ስለሆነ አይቆረጥም፤ ተግባባን? …” በሚል ነጠላ ዜማ አማራን ከአዲስ አበባና ዙሪያዋ ለማስወጣት ያላቸውን ቁርጠኝነት መገልጽ ከጀመሩ ቆይተዋል፡፡ ብቻ አክራሪ ኦሮሞዎችና የኢትዮጵያ ነገረ ሥራ ያልገባቸው በጥቅምና በሥልጣን የታወሩ ትግሬዎች እየተናበቡ ምፅዓተ ኢትዮጵያን ለኩሰው በመሞቅ ላይ ናቸው፡፡ መጨረሻውን ማየት ነው!!
(https://www.youtube.com/watch?v=tywLY_mFHuE)፣ (https://www.youtube.com/watch?v=mY_FYVEV0Kw&t=201s)
እኔ በበኩሌ ጥሩ ትግሬዎችን ቁጠር ብባል ከሁለት እጆቼ ጣቶች ብዙም አላልፍም … መሞከር እችላለሁ …. ወዳጄ ጌታቸው ረዳ (የኢትዮሰማይ ድረገጽ አዘጋጅ)፣ ዶ/ር ኃይሉ አርአያ፣ ገብረ መድኅ አርአያ፣ ወዲ ሻምበል፣ … እናንተም ካላገዛቸሁኝ ባጭሩ መቅረቴ ነው፡፡ እውነቱ ይሄው ነው፡፡ ነገሩ የመማርና ያለመማርም አይደለም፤ ተፈጥሯዊ ጥመት ነው፡፡ ዘረኝነት ጥምብ መሆኑ የሚነገረው እግዲህ ለዚህ ነው፡፡ ትንሽ ትልቅ ሳይል ሁሉንም በእኩል ያበክታል፡፡ ፈጣሪን ያስረሳና ወንዝና ኩሬ፣ ጢሻና ቀበሌ ውስጥ ወስዶ ይወሽቃል፡፡ ያኔ ዐይንም ይታወራል፤ ጆሮም ይደነቁራል፡፡ የሌሎች ቅዱስ ላንተ እርኩስ፣ ያንተ እርኩስ ላንተ ብቻ ቅዱስ ለሌሎች ግን እርኩስ ነው፡፡ ያንተ ወገን አስገድዶ ደፋሪና ገዳይ፣ ሌባና ዘራፊ ቢሆን ላንተ ንጹሕ ነው፡፡ የዘረኝነት ክርፋት እስከዚህ ነው፡፡ ይህ ደዌ በጠበልም፣ በእንክብልም፣ በመርፌም፣ በፈሣሽም… ካልገደለ በምንም የማይለቅ ትልቅ በሽታ ነው፡፡
አዎ፣ እውነትን ተናግሮ እመሸበት ማደርን የመሰለ ነገር የለም፡፡ አማራው ለራሱ አያውቅም፡፡ ሁሉንም እያመነና ወገኔ እያለ ሲሞኝ ብዙ ምዕተ ዓመታትን በከንቱ አሳለፈ፡፡ እርስ በርሱ አይዋደድም፤ አይተማመንም፡፡ ትልቅ ሆኖ ትንሽ – ብዙ ሆኖ ጥቂት ሆነና ብዙ ተጎዳ፡፡ በጎጥና በሸጥ እየተከፋፈለ ይናቆራል፤ ይገዳደላል፡፡ ይህንን ደግሞ ጠላቶቹም እስፖንሰር እያደረጉ የርስ በርስ ጠቡን ያግለበልቡለታል፡፡ ያማራው የውስጥ አለመስማማት ለነሱ ሠርግና ምላሽ ነውና፡፡ የክፋትና ምቀኝነቱ ጦስ ጥምቡስ ለራሱ ወገን የተወሰነ ሆኖ ብዙ ጉዳትን የሚያስከትል ነው፡፡ በምቀኝነትና በቅናት ተተብትቦ አንዱ አንዱን ሲተነኳኮል ለሌሎች የጋራ ጠላቶቹ ግን ግድ ባለመስጠት የራሱን መቃብር ሲቆፍር ብዙ ዘመናትን ዋጀ፡፡ በየጠበሉና በየአባይ ጠንቋዩ፣ በየመጣፍ ገላጩ ደብተራና ቃልቻ ቤቶች ብንሄድ ይህንን እውነት በግልጽ እንታዘባለን፡፡ ወንድም በወንድሙ፣ ልጅ ባባቱና በናቱ … የሚያስተበትብ ከአማራ ውጪ ሌላ አላውቅም፡፡ ወያኔ ሲያሰን ነው ከዚህ ነጥብ አንጻር፡፡ አማራ ጠላቶቹ ከፈተሉለት ገመድ ይልቅ ራሱ ለራሱ አክርሮ የፈተለው ገመድ አንቆ ሊገድለው ምንም ያህል ጊዜ አልቀረውም፡፡ ከአሁን በኋላ ግን ከዚህ አሳዛኝ የኋላ ታሪኩ ተምሮ በጋራ ኅልውናው ላይ ማተኮርና ርስ በርሱ መፈቃቀር ይኖርበታል፡፡ መለያየቱና ርስ በርሱ መናቆሩ ለጠላቶቹ ድንጋይ እንደማቀበል መሆኑን መገንዘብ አለበት፡፡ ጠላቶቹም ይህንን ነባር ጠባዩን በመረዳት የአማራን ብዛት ንቀው እደጁ እስኪመጡና ያሻቸውን እስኪያደርጉት ድረስ የልብ ልብ ተሰማቸው፡፡ የንቀታቸውም ብዛት አርባና አምሳ ሚሊዮን የሚገመትን ሕዝብ ከሦስት ሚሊዮን ሕዝብ የተሰባሰቡ ጥቂት መቶ ሽዎች ሆ! ብለው በአሸናፊነት የድል ምርቃና ዘምተውበት በገዛ ጓዳው፣ በገዛ መደቡ፣ በገዛ አጎዛና ጀንዲው ሚስቱንና ሕጻናት ልጆቹን ይደፍሩበት፣ ከሰውነት ተራም ያወጡት ገቡ፡፡ ይህ ጉድ ተጽፎ ሲቆይ የዛሬ 20 እና 30 ዓመታት የሚያነበው አማራ ምን እንደሚሰማው አላውቅም፡፡ አማራ ላይ የተተበተበውን ጊዜ ይፍታው እንጂ ሲያስቡት ራሱ ይዘገንናል፤ ያሳብዳልም፡፡
ወገኖቼ! ከባድ ጊዜ ላይ ነን፡፡ ማጣፊያው ያጠረን አስቸጋሪ ዘመን ውስጥ እንገኛለን፡፡ ትንሽ ጠላት ሲያሸንፍ አይጣል ነው፡፡ በቀላሉ አይለቅህም፡፡ የላሟ ነገር ነው የገጠመን፡፡ ላም በሬን ስታሸንፍ ገደል ካልከተተችው አትተወውም አሉ፡፡ እነዚህ ቀትረ ቀላል ትግሬዎችም እያደረጉት ያሉት ይህንኑ ነው፡፡ ግን ግን አማራውን ክፉኛ እያነቁት ነውና መጨረሻውን መገመት አይከብድም፡፡ ብዙም የሚመቻቸው ጊዜ እየመጣ እንዳልሆነ መተንበይ ቀላል ነው – አሁን ተመችቷው ከሆነ ነው ለዚያውም፡፡ ግፈኞች እዚያና እዚህ ሆነው አውቀውም ሆነ ሳያውቁ የኣማራን መቀበሪያ ጉድጓድ አርቀው እየቆፈሩ ናቸው – ቀድሞ ማን ይገባበት ይሆን? ጊዜ መስትዋት ነውና ዕድሉ ያለለት ሰው ቆይቶ ያየዋል፡፡ አማራ ግን ዕዳውን ከፍሎ እየጨረሰ ሳይሆን አይቀርም – ካወቀበትና አሁኑኑ ከነቃ፡፡
…. ዘረኛ አለመሆኑ አማራን ጎድቶታል፡፡ አንድ አማራ መቀሌ ውስጥ መንገድ ላይ እየተራመደ ሳለ ከበስተኋላው ወይም ከጎኑ አማርኛ ሲነገር ቢሰማ ማን እንደተናገረ ለማወቅ ዘወር አይልም፡፡ ጉዳዩም አይደለም፡፡ አንድ ትግሬ መቀሌ ወይም ዐድዋ ላይ ከኋላው ወይም ከጎኑ ትግርኛ ሲነገር ቢሰማ ዘወር አይልም፡፡ ጉዳዩም አይደለም – እዚያው እቀየው ነዋ፡፡ ነገር ግን አንድ ትግሬ አዲስ አበባ ወይም በማንኛውም ከትግራይ ውጪ ያለ አካባቢ ሲዘዋወር ከኋላው ወይንም ከጎኑ ትግርኛ ሲነገር ቢሰማ በጉጉት ዘወር ብሎ የተናጋሪውን ማንነት ያጣራል – የሆነ ነገር ሰውነቱን ጠቅ ያደርገዋል፡፡ በሌላ በኩል አማራው እንኳንስ ኢትዮጵያ ውስጥ የሶሎሞን ደሴቶች ወይም ፊጂ ውስጥም ለምን አይሆንም በአጠገቡ አማርኛ ሲነገር ቢሰማ ዘወር ብሎ ለማየት አይጓጓም፤ ጉዳዩም አይደለም፡፡ ይህ ትንሽ ምሣሌ የሚጠቁመን ቁም ነገር አማራው አማርኛን መግባቢያ ወይንም መጠቀሚያ እንጂ የማንነት መግለጫ አድርጎ የማይወስደው መሆኑን ነው፡፡ ቋንቋን ለሚያመልኩ ይህ ትልቅ ትምህርት ነው፡፡ እንዲህ ያለ የወረደ አመለካከት ውስጥ ቢገባ ኖሮ አማራውን ሊያንበረክክ የሚችል አንድም ምድራዊ ኃይል ባልነበረ፡፡ ግን ዘረኝነትና ነገዳዊ ትስስር ስላልፈጠረበት በጉንዲሽ አስተሳሰብ አራማጆች እየተሰቃዬ ይኖራል፡፡ አማራን ክፉኛ እየጎዳው ያለው ከብሔራዊ ስሜት ውጪ ይህ መሰሉ የጎጠኝነት ስሜት የሌለው መሆኑ ነው፡፡
ወደፊት ግን ይህ ዓይነቱ ጅልነት መቀጠል ያለበት አይመስለኝም፡፡ አማራ ኅልውናውን ማስቀጠል ከፈለገ እንደትግሬዎቹ በዘርና በነገድም ባይሆን በኢትዮጵያዊ የጋራ አስተሳሰብ ከራሱና ከሚመስሉት ወገኖቹ ጋር እየተናበበ ጎሠኞችን ድምጥማጣቸውን ማጥፋት ይኖርበታል፡፡ የርሱ ኃያልነት ኢትዮጵያን ለማስቀጠል ወሳኝ መሆኑ ሊሰመርበት ይገባል፤ የአማራ መሽኮርመም ብዙ ዋጋ አስከፍሎታልና ከዚያ የይሉኝታ አጥር በአፋጣኝ መውጣት ይጠበቅበታል፡፡ ይህ ደግሞ የጊዜ ጉዳይ እንጂ አይቀርም፡፡ ተረኛ ባለጊዜዎች “ፊንፊኔ” ብለው ከሚጠሯት አዲስ አበባ፣ ወራጅ የቀድሞ ባለጊዜዎች ደግሞ ከመቀሌ ሆነው እንደአንጋሬ የወጠሩት አማራ ለራሱ ሲል በቅርብ ጊዜ ውስጥ ሁለቱንም ደመኞቹን አደብ ያስገዛቸዋል – የአሁን መቅበዝበዛቸውን በአጭር ጊዜ ውስጥ ዕልባት ይሰጠዋል፡፡ ለዘመናት የሚጠበቅ እውነት ስለሆነ ይህን ሃቅ መናገር በየትኛውም አቅጣጫ ሊያስፈርጅ አይገባም፡፡ ያንን እውነት ስለሚያውቁም ነው ጠላቶቹ ብአዴንን በመሰለ የትሮይ ፈረሳቸውና በተለያዩ ሥልቶች የአማራን መደራጀት እየተከላከሉ የሚገኙት፡፡ ግን አይችሉም፡፡ ብዙ ነገሮች ምናልባትም ሁሉም ነገሮች መጀመሪያ እንዳላቸው ሁሉ መጨረሻም አላቸውና በአማራ ላይ የሚደረገው የግፍና በደል የሤራና የተንኮል ደለል ሁሉ በቅርቡ ይከሽፋል፡፡ ፈረንጆቹ “Let’s wait until the cat jumps.” የሚሉት ፈሊጥ አላቸው፡፡ እውነታቸውን ነው፡፡ ድመት መውጫ ቀዳዳ አጥታ ስትጨነቅ በመጨረሻ የሚመጣላት ዘዴ አዋጭ መሆኑ በተደጋጋሚ ስለታዬ ነው ይህ ፈሊጥ ሊነገር የቻለው፡፡ ጠላቶቹ በሁሉም አቅጣጫ ከብበው የሚያስጨንቁት አማራም እንዴት እንደሚያሸንፋቸው ብዙ ሳንቆይ በቅርቡ የምናረጋግጠው ምትሃት-መሰል መለኮታዊ ጉዳይ ነው – አንድዬ ከተገፉ ጋር ነውና፡፡ እስካሁንም አብሮነትን የሚጎዳ እየመሰለው ታገሰ እንጂ፣ አደራጅና አሰባሳቢም አጥቶ ችግሩን በይደር አቆየው እንጂ ፈርቶ እንዳልሆነ ዐይኖቻቸው ገና ያልፈሰሱትና ከዘጠኝ የሚበልጡ ውሉደ አጋንንትን ለሁለት አጭደው የተሰውት የሸዋ ሮቢቶቹ አቶ እሸቴ ሞገስና ልጁ ይታገስ እሼቴ ኅያው ምሥክሮች ናቸው፡፡ እኔ እልኩት አላልኩት ለውጥ ባያመጣም የሚያዋጣው ባልጠበበችን ሁለ ነገሯም ተትረፍርፎ በሚገኝባት የጋራ ሀገር ተስማምቶ መኖሩ ነበር፡፡ ግን የተባለ አይቀርምና “ጌታ ሆይ! እባክህን በኛ ዘመን አታርገው!” እያልን ክፉኛ ስንፈራው በነበረው ጨለማ ዘመን ማለፋችን ላይቀር ነው – “መከራና ስቃዩን ያቅልልን” ከማለት ውጪ ለጊዜው ሌላ አማራጭ ያለን አይመሰለኝም፡፡ ሌሎች ኢትዮጵያውያን ልክ እንደእስካሁኑ ሚዛናቸውን ጠብቀው ለሁሉም ለምትሆን ኢትዮጵያ እንዲተጉ መጠቆም እፈልጋለሁ፡፡ ያለንበት የግርግር ጊዜ ያልፋል፤ የማያልፈው የወያኔዎችን የመሰለው የታሪክ ጠባሳ ነውና ከዚህ ዓይነቱ የዱባ ጥጋብ መጠንቀቅ ይገባናል፡፡ ወያኔ ትግሬን በተመለከተ አንዳች መለኮታዊ ጣልቃ ገብነት ካልተፈጠረ በስተቀር የበጣጠሱትን የአብሮነት ገመድ ቀጣጥሎ ከነሱ ጋር አብሮ ለመኖር የሚያስችል አንድም የተስፋ ጭላንጭል እንደሌለ የክሬን መመስከር እፈልጋለሁ፡፡ ከአጋም የተጠጋ ቁልቋል ዓይነት ሆኗል ኑሯችን፡፡ ከታች አምና ዘንድሮ አይሻልም፤ መጪው ዓመትም ከዘንድሮው ይብሳል፡፡ ሁልጊዜ እያነቡና እየቆሰሉ ከመኖር ደግሞ መለያየቱም መጥፎ አይደለም፡፡ ግን ሒሣቦች ተወራርደው ይለቁና ነው መለያየቱም የሚታሰበው፡፡ የአላማጣው ልጅ ጌታቸው ረዳ የተናገረውን ሁሉም ወገን ያክብረውና ከዚያ በኋላ ስለፍቺው ማሰላሰል ይቻላል፡፡ አሁን ግን ገና ከጅምሩ እንደልጆች ጨዋታ “ጨዋታው ፈረሰ፤ ዳቦው ተቆረሰ” ብለን መለያየት አንችልም፡፡
የአማራ ወጣት አንድ ይሁን፡፡ የገደሉትን እያሳደደ ይግደል፡፡ አዎ፣ ይግደል፡፡ አንድ ሰው ተገድዶ ሊዘምት፣ ሊገድል፣ ሊዘርፍ፣ በተኩስ ልውውጥ ንብረት ሊያቃጥል ይችላል፡፡ ነገር ግን ተገድዶ መነኩሴ አይደፍርም፤ ተገድዶ ሕጻናትን አይደፍርም፤ ተገድዶ የበላበት ማዕድ ላይ አይጸዳዳም፡፡ ተገድዶ እንስሳትን በጥይት አይረፈርፍም፡፡ ተገድዶ ዛፍን እየገነደሰ በእሳት አያጋይም፡፡ ተገድዶ የጎተራና የጉድጓድ እህልን እንዲሁም እርሻ ላይ የሚገኝ የእህል ክምርን አያቃጥልም፡፡ … ይህ ከሰይጣንነትም የላቀ በዓይነቱ አዲስ የሚባል ጭራቅነት ነው፡፡ ጭራቆችና ሠራዊተ አጋንንት በወያኔ አዳዲስ የዐረመኔነት ተግባራት ተደንቀው አያባሩም፤ በጭካኔ የሚበልጣቸው መገኘቱንም ማመን ይቸግራቸዋል፤ በዚህም እጅግ ይገረማሉ፡፡ ስለዚህ እነዚህን መሰል “ሰዎች” መግደልና ዓለማችንን ከቆሻሻ ማጽዳት ጽድቅ እንጂ ኩነኔ አይደለምና እርኩሳን መናፍስት ያደሩባቸውን ወያኔዎች እገቡበት ገብቶ ማጽዳት አክሊለ ምሕረትን የሚያጎናጽፍ ሠናይ ምግባር ነው፡፡ ይህ ሲደረግ ግን ንጹሓንን መለየት አስፈላጊ ነው፡፡ በደረቅ አበሳ እርጥብ እንዳይቃጠል መጠንቀቅ አግባብ ነውና ምናልባት ከንፍሮ ጥሬም ስለሚወጣ አምስትም ይሁኑ አራት መቶኛዎቹ ንጹሓን እንደሚሆኑ በተስፋ የሚጠበቁ ትግሬዎች እንዳይጎዱ ከፍተኛ ጥንቃቄ ይደረግ፡፡ በተረፈ ግን ወንጀለኛ ወያኔዎችን መማር ማለት በራስ ላይ እንደመፍረድ ነው፤ እዚህ ላይ ቭላዲሚር ፑቲን ተናገረው የተባለውን መጥቀስ ተገቢ ይመስለኛል፡- “ለሸብርተኞች ምሕረት የመስጠት ሥልጣን ያለው እግዚአብሔር ነው፡፡ የኔ ግዴታ ደግሞ ወደርሱ መላክ ነው፡፡” አዎ፣ የስድስት ዓመትን ሕጻን ለአሥር ከተረባረቡባት ብቸኛው መፍትሔ እነዚህን ከእንስሳነትም የወረዱ ጭራቆች ወደፈጣሪ በመላክ እንደፍጥርጥራቸው እንዲሆኑ ማድረግ ነው፡፡
የተዘረፈ ንብረትን መመለስ ግን እንዳይዘነጋ፡፡ ወያኔ እስከደብረ ብርሃን ጥግ መጥታ የዘረፈችውን ሀብት ንብረት ወደቦታው መመለስና ማስመለስ የመጀመሪያው ፍትኅ ነው፡፡ የትም ይደብቁት ኃይል አደራጅቶ በመዝመት የገዛ ሀብት ንብረትን መመለስ ሞራላዊም ህጋዊም መብት ነውና በዚህ የሚደራደር ሊኖር አይገባም፡፡ “ሲሞቅ በማንኪያ ሲቀዘቅዝ በእጅ” ብሎ ነገር አይሠራም፡፡ እነሱ ሲፈልጉና ሲችሉ ጫጫና አንጨቆረር ድረስ መጥተው ንብረት ሊዘርፉ፣ እነሱ ሲደክሙና ወገን ሲጠነክር የተዘረፈ ንብረቱን መመለስ እንዳይችል ኦሮሙማና ቀሪው የወያኔ ደጋፊ ሊንጫጫ የሚችልበት ምንም ዓይነት ህጋዊ መሠረት የለምና አማራ በጉልበት የተወሰደብህን ሀብት በጉልበትህ የመመለስ መብትህ የተረጋገጠ ነው – የሞቱ ወገኖችህን ነፍስ መመለስ ባትችል እንኳን ይህንን ማድረግ አያቅትህም፡፡ እነሱ እንዳደረጉት ሕጻናትንና አሮጊቶችን መድፈር ግን እንደነሱ መቅለልና የፈጣሪን ሕግ መጣስ ነው፡፡ የገደሉንን መግደል ደግሞ ሳምሶናዊ ራስን ከውድመትና ከጥፋት የመከላከል እርምጃ በመሆኑ ኃጢኣት አይደለም፡፡ ሣምሶን በአህያ መንጋጋ በርካታ ጠላቱን የጨረገደው አምላኩ ፈቅዶለት እንጂ በርሱ ኃይልና ችሎታ እንዳልነበር ማስታወስ ይገባልና መሠሪ የኅልውና ጠላትን መዋጋት አኩሪ ተግባር እንጂ ነውር አይደለም፡፡ ስለሆነም አማራ ከሁለቱም ጠላቶችህ በተለዬና ከነሱ የጥፋት ወጥመድ ነጻ በሆነ መንገድ ተደራጅና ኅልውናህን አስጠብቅ፡፡ ላንተ የሚበጅ አንተው ብቻ ነህ፡፡ ጠላቶችህ ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ ሊያጠፉህ አሰፍስፈዋል፡፡ እንደምታሸንፋቸው ደግሞ የተረጋገጠ ነው፡፡ ችግርህ እስክትነሳ እንጂ ከተነሳህ ወሰንህ ፍላጎትህ ብቻ ነው፡፡ ፍላጎትህ ደግሞ በፈጣሪ ትዕዛዛትና በጤናማ ኅሊና የሚመራ ይሁን፡፡ ኅልውናህን ለማስጠበቅ በተለይ ከአሁን በኋላ ማንኛውም ምድራዊም ይሁን ሰማያዊ ህግና ደምብ ላንተ ፍቁድ ነው፡፡ ብዙ ተግዳሮቶች ይገጥሙሃል፤ አሸናፊው ግን አንተና አንተው ብቻ ነህ፡፡ ዐይነ ጥላህ ተገፏልና ምንም አትፍራ፡፡ ትልቅ ዋጋ ከፍለህ የአንድነትህን ጠቀሜታ ተምረሃል፡፡ ጠላት እያሸነፈህ ያለው የባዕድ ንጥረ ነገሮችን እገዛ እርሳውና ለነፍሱ ስለማይሳሳ ነው፡፡ አንድ የቆረጠ ሰው መቶ ፈሪ ሰዎችን ሊያሸንፍ እንደሚችል ግልጽ ነውና መስዋዕትነትን አትፍራ፡፡ ስንዴ ሁን፡፡ ስንዴ ካልሞተች ዘሯን አትተካም፡፡ እናም ሞትን ጓደኛህ ካደረግህ የማታሸንፈው ጠላት እንደሌለ እመን፤ ድል ደግሞ ሞቶም መኖርን ይጨምራልና የእሼቴ ሞገስንና የበኩር ልጁ ይታገሱን የመሰሉ ጀግኖች ልጆችህን አፅም በማስታወስ በርትተህ ታሪክህን አድስ፡፡ አሸናፊነትህን ስታረጋግጥ የምትከበርበት ዘመን እንደሚመጣ ዕወቅ፡፡ በፈጣሪህም ታመን፡፡