ካራማራ የኢትዮጵያውያን የድል ቀን  (ዳግማዊ ዓድዋ) ዮሴፍ ተስፋዬ

    በአጠቃላይ ዚያድባሬ ያንን ሁሉ ግዙፍ ወታደራዊ ዝግጅት ሲያደርግ የኢትዮጵያን የመንግስት ስልጣን የያዘው ደርግ ግን ከንጉሱ የተቀበለው 4 ክፍለ ጦሮች ብቻ ነበሩት ።

  እነርሱም 1ኛ ክ/ጦር (ክቡር ዘበኛ ) ፤ 2ኛ ክ/ጦር ኤርትራ የነበረው ፣ 3ኛ ክ/ጦር ምስራቅ (ኦጋዴን) የነበረው እና 4ኛ ክ/ጦር ደቡብ ነገሌ/ቦረና የነበረው ናቸው ። ከነዚህ ውጭ ተጨማሪ ኃይል አሠልጥኖና አስታጥቆ ወደ ሰራዊቱ አልጨመረም ነበር ።

   የጦርነቱ ውጥረት እያየለ ሲመጣ የተለያዩ የማሸማገል ጥረቶች በተለያዩ አካላት ቀጥለው ነበር ። የመጨረሻው የፊደል ካስትሮ ደቡብ የመን ኤደን ላይ ለማሸማገል ያደረጉት ጥረት በዚያድባሬ እብሪት ምክንያት ከሸፈ ።

  ፊደል ካስትሮም በዚያድባሬ መጠን ያለፈ ንቀት እጅግ ተቆጡ ፤ በአለማቀፍ ህብረተሰባዊነት መርህ መሠረትም ኢትዮጵያንም ማገዝ እንዳለባቸው ወሰኑ ። እያንዣበበ ያለው የመወረር አደጋ ያሰጋቸው የወቅቱ የኢትዮጵያ ፕሬዝደንት መንግስቱ ኃ/ማርያም ሚያዚያ 4 ቀን 1969 ዓ.ም. በብሔራዊ የቴሌቭዢን ጣቢያ ብቅ ብለው ታሪካዊውን የእናት ሀገር ጥሪ መልእክት ለህዝባቸው እንዲህ በማለት አስተላለፉ ። ሀገርህ ፣ ህልውናህን እና አብዮትህን አድን ፤  ተነስ ! ታጠቅ ! ዝመት ! እናሸንፋለን ! ብለው ተናገሩ ።

  የእናት ሀገር ጥሪውን ተከትሎ ከአራቱም የኢትዮጵያ መአዘናት ለሀገሩ ሉኣላዊነት ቀናኢ የሆነው ህዝብ በገፍ ወደ ታጠቅ ማሰልጠኛ ጣቢያ ተመመ ።

  በመጀመሪያ የከፋ ክ/ሀገር ዘማች ሚሊሻ ቀጥሎ የጎጃም ክ/ሀገር ሚሊሻ እያለ ወደ 300,000 ሺህ የሚጠጋ ህዝባዊ ሰራዊት ለስልጠና ታጠቅ ከተመ ። ታጠቅ አዲስ ማሰልጠኛ ጣቢያ ነበር ።

  300,000 ለሚሆነው ሰልጣኝ የሚበቃና የሚመች መሠረት ልማት አልነበረውም ። ታጠቅ በቂ መጠለያ ፣ በቂ ማብሰያ ፣ በቂ መፀዳጃ ፣ በቂ ጠመንጃና ፣ … አልነበረውም ። ወቅቱም ዝናብ ይጥል ስለነበር የጭቃው ነገርም ለስጠናው ስራ በእንቅርት ላይ ጆሮ ደግፍ ነበር ።

  ከሀረር የጦር አካዳሚና ከሆሎታ ገነት ጦር ት/ቤት ስልጠና ላይ የነበሩት እጩ መኮንኖች ትምህርታቸውን አቋርጠው ከሌሎች የጦር ክፍሎች ከተውጣጡ አሠልጣኞች ጋር በመሆን ሰልጣኝ ህዝባዊ ሰራዊቱን ለማሠልጠን ታጠቅ ከተቱ ።

  የእናት ሀገር ጥሪው የተቀበለው የአዲስ አበባና የአከባቢው ህዝብም ዘማች ሚሊሻውን ሊደግፍ ወደ ታጠቅ ተመመ ። የእድር ድንኳኖች ፣ የማብሰያ ድስቶች ፣ የመመገቢያ ሰሀኖች ፣ የመጠጫ ኩባያዎች ፣ …በገፍ ወደ ታጠቅ ተጫኑ ። እናቶች በዓድዋው ዘመቻ የፈፀሙትን ገድል ለካራማራም ደገሙት ።

በወቅቱ በኢህአፓ የሚደረገውም አፍራሽ ፕሮፓጋንዳና ማስፈራሪያ ሳያስፈራቸው ወደ ታጠቅ አቀኑ ።

በጉዟቸው ላይም

በማለት የነሱንም ፣ የዘማቹንም ወኔ ያበረቱት ነበር ።

  በስራቸውም በፈረቃ ለሠልጣኙ እርጥብ ምግብ ያዘጋጃሉ ። ሚሊሻው ወደ ግንባር ይዞት የሚሄደውን ደረቅ ስንቅ ይቋጥራሉ ። ወንዶችም በፊናቸው እንጨት ይፈልጣሉ ፣ ውሃ ይቀዳሉ ፣ የሰልጣኙን ልብስ ያጥባሉ ።

  ኢትዮጵያ የቶሎ ቶሎ ስልጠናውን በተያያዘችው ወቅት ለተከታታይ 10 አመታት ሲሰለጥንና በገፍ ሲታጠቅ የነበረው የዚያድባሬ ሀይል ሐምሌ 3 ፤ 1969 ዓ.ም ላይ በሰፊው የኦጋዴን ክልል ላይ በርቀት ነጥቦች ላይ ተራርቀውና እርስበእርስ ለመረዳዳት በማይችሉበት ሁኔታ የነበሩትን የ3ኛ ክ/ጦር አካል የሆኑትን የኢትዮጵያ የጦር ሰራዊቶችን የተለያዩ ክፍሎችን መግፋት ጀመረ ።

  የኢትዮጵያ ሰራዊት የሚቻለውን መከላከል ቢያደርግም በነበረው ከፍተኛ የኃይል አለመመጣን ምክንያት ሰራዊቱ እየጣለና እየወደቀ ለማፈግፈግ ተገደደ ። ሶማሊያም ገላዲን ፣ ቀብሪደሃር ፣ ደጋሀቡር ፣ ጎዴ ፣ ሙስታሂል ፣ አይሻ/ደወሌ ፣ ገርባሳ ፣ ጭናቅሰን ፣ …የሚገኙ የሠራዊት ክፍሎችን በመግፋት በምስራቅ 700ኪ.ሜ ፤ በደቡብ 300 ኪ.ሜ. ጠልቃ በመግባት የኢትዮጵያን ሉአላዊ ግዛት በኃይል ተቆጣጠረች ።

   ጅጅጋን ተቆጣጥረው የሀረርና ከተማ በመድፍ ቀለበት አስገብተው መደብደብ ተያያዙት ፤ የድሬዳዋም ከተማ አፍንጫ ስር ደረሡ ።

ሶማሊያ በተቆጣጠረችው አከባቢ የሚኖረውን ህዝብ በዚያድባሬ ሃይል የባርነት ቀንበር ስር ወደቀ ። ንብረት ወደ ሞቃዲሾ ተጋዘ ። ሴቶች ተደፈሩ ። በርካታ ሰላማዊ ዜጎችም በግዞት ወደ ተለያዩ የሶማሊያ ከተሞች በገፍ ተጋዙ ።

  በወቅቱ ሶማሊያ እጅግ ዘመናዊውን ስታሊን ኦርጋን (BM ) ጨምሮ አይነተ ብዙ ሩስያ ሰራሽ የጦር መሳሪያ ታጥቅ የነበረ ሲሆን ኢትዮጵያ በብዛት የታጠቀችው አሜሪካ ሰራሽ መሳሪያ ነው ።

   በጊዜው የኢትዮጵያ ትጥቅ ከሶማሊያ ጋር ሲነፃፀር ኃላቀር የነበረ መሣሪያ ነበር ። በወቅቱ  የጂሚ ካርተር ይመራ የነበረው የአሜሪካ አስተዳደር በቀኃሥ ዘመን የተፈፀመውን የተከፈለበት የጦር መሳሪያ ግዢ ውል እንዳይፈፀም በማገዱ ኢትዮጵያ ትልቅ አደጋ ላይ ወድቃ ነበር ።

  ኢትዮጵያም የጦር መሣሪያ ድጋፍ ለማግኘት ወደ ምስራቁ የሶሻሊስት ጎራ ፊቷን አዞረች ። በታህሳስ 1968 ዓ.ም ሶሻሊዝምን በማወጅ አጋርነቷን አሳይቷ ስለነበር ከምስራቁ አለም አመርቂ ድጋፍ ማግኘት ጀመረች ።