አማራ ወይም ሞት እንዳትል! አማራ ወይም ትህነግ በል...!!! (ጌታቸው ሽፈራው)

---

በርዕሱ ላይ የተቀመጠው መፈክር ሳይሆን የዕጣ ፈንታ ምርጫ  ጉዳይ ነው፡፡ ‹አማራ ወይም ሞት› ልንል እንችላለን። ሞትን በቁሙ አይተነው አናውቅም። አሸባሪው ትህነግ ግን ሞትን ወክሎ ሊያጠፋን ምሎ እንደተሳ ኑረንበትም ዛሬም ደግም ወርሮን በተግባር አይተነዋል። አሸባሪው ትህነግ ለአማራ የሚመኘው ሞትን ነው። ከሞትም የክብርም ሞት አለ። ደመኛ ጠላታችን ትህነግ ግን ጨፍጭፎ፣ አሰቃይቶ ነው የሚገድል። ከሞት የከፋ ነው። ለአማራ ክፉው የሞት ቁጥር አንድ ተወካይ ትህነግ ነው። ስለሆነም የማናየውን ሞት ይዘን አማራ ወይንም ሞት አንልም። የከፋ ሞት ያቀደልን ትህነግ አለ። አማራ ወይንም ትህነግ ብለን እንምረጥ!

አሸባሪው ትህነግ ገና ሲመሰረት የተነሳው የትግራይን መልካም ጉዳይ ይዞ አይደለም። የአማራን ሞት አስቀድሞ ነው የተነሳው። አማራ ሞቶ ሲቀበር ነው ትግራይ መልካም የሚገጥማት ብሎ የተነሳ እርጉም ድርጅት ነው።

አሸባሪው ትህነግ በማንፌስቶው ሦስት ጠላቶች አሉኝ ብሎ ነበር የተነሳው።

ትህነግ አንደኛ ጠላቴ ያለው ኢምፔሪያሊዝምን ነበር። ይህ ቃል በወቅቱ አፍለኛ ስለነበርና ትህነግም አብዮተኛ ለመባል በማኒፌስቶው አጠቃልሎ አካቶት ነበር። ላይ ላዩን ካልሆነ በስተቀር ፍረጃው በተግባር ከአማራ ራስ አልወረደም ነበር።

ኢምፔሪያሊዝም ሀገራት በተለይ በወቅቱ ምዕራባዊያን ወታደራዊ ኃይላቸውን ተጠቅመው፣ በቅኝ ግዛት ፖሊሲያቸው መሰረት በሌሎች ሀገራት ላይ የሚያደርሱትን ጫና ለመግለፅ የዋለ ነው። በወቅቱ አብዮተኛ የተባሉ ድርጅቶችም መንግሥትነትን ይዞ የነበረው ደርግም ‹ኢምፔሪያሊዝም ይውደም› እያሉ ይፎክሩ ነበር። ትህነግ ግን ኢምፔሪሊያሊዝምን ጠልቶ አልነበረም። ኢትዮጵያ ወደ ምሥራቁ ዓለም በተለይም ሩሲያ አይኗን ስታዞር ትህነግ ይታገዝ የነበረው በወቅቱ ኢምፔሪያሊስት በሚባሉት የምዕራብ ኃይሎች ነው።

ትህነግ አብዛኛውን አመለካከቱን የወረሰው ከፋሽስት ነው። ፋሽስት ደግሞ አንደኛ ደረጃ ኢምፔሪያሊስት ነበር። ትህነግ በእውኑ ኢምፔሪያሊዝምን ጠልቶ አይደለም። አንድም በወቅቱ ተቀባይነት ለማግኘት ነው። ግን ደግሞ ኢምፔሪያሊዝም በወቅቱ የሚረገም ስለነበር ትህነግ ሄዶ ሄዶ ወደ አማራ ያስጠጋው ነበር። ትህነግ እንዲህ ነው መርህም አቋምም የለውም! ያልቀየረው ቋሚ ባህሪው ቢኖር ከአማራ በተቃራኒ መሰለፍና ለደጉ የአማራ ሕዝብ የማይበርድ ጥላቻን ማሳደር ነው፡፡

ኢትዮጵያ ከበርካታ ሀገራት ጋር መልካም ግንኙነት ነበራት። በአጤ ምኒልክ በይበልጥ ደግሞ በአጤ ኃይለሥላሴ ዘመን ከምዕራባዊያኑ ጋር መልካም ግንኙነት ፈጥራለች። ለአሸባሪው ትህነግ ደግሞ የነገሥታቱ ዘመን ‹‹የአማራ አገዛዝ ነው›› ተብሎ በሐሰት የተፈረጀ ነው። የነገሥታቱን ዘመን ለአማራ ሰጥቶ፣ ኢትዮጵያ በነገሥታቱ ዘመን ከምዕራባዊያን ጋር የነበራትን ግንኙነት ለአማራ አስረክቦ ኢምፔሪያሊስት አደረገው። ዙሮ ደግሞ ኢምፔሪያሊስት ካለው ኃይል እግር ስር ወድቆ ወታደራዊ እርዳታ ይጠይቅ ነበር፡፡ ትህነግ የቀኝ እጁን ወደ ኢምፔሪያሊስቷ አሜሪካ ለተራድዖ እየዘረጋ በግራ እጁ ደግሞ የአልባኒያን ኮምኒስታዊ ኀልዮት ያነበንብ የነበረ መርህም አቋምም የለሽ የሆነ ጉደኛ ድርጅት ነበር፡፡

በወቅቱ “ኢምፔሪያሊስት” የሚባሉት ሀገራት ‹ጦርነት ሀገርን ይሠራል፤ ሀገር ጦርነትን ይሰራል› (War made the state, and the state made war) በሚለው የሀገረ-መንግሥት ምስረታ የሚያምኑ፣ በአንፃራዊነት የግለሰብ ነፃነትን የሚፈቅዱ፣ ስለ ሀገር ክብርና ታሪክ የሚጨነቁ ነበር። የእነዚህን ሀገራት ባሕል ከአንተ የሀገረ-መንግሥት ምስረታ ባሕሪ፣ የሀገር ፍቅርና ግለሰባዊ እምነት ጋር አማትቶ ከተፈረጁት ጋር አማራን ፈርጇል። ከዚህ የባሰው ደግሞ አሸባሪው ትህነግ አማራን ቅኝ ገዥ አድርጎ መፈረጁ ነው። ልክ ምዕራባዊያኑ በኃይል አፍሪካና ሌሎች አህጉሮችን ሲገዙ ኢምፔሪያሊስት እንደተባሉት፣ አሸባሪው ትህነግ አማራን ‹‹ቅኝ ገዥ››፣ ‹‹ጨቋኝ›› ፣ ሌሎቹን በኃይል የሚገዛ አድርጎ ሳለው። አሸባሪው ትህነግ ገና እንደተመሰረተ ሰነዱ ላይ “ኢምፔሪሊዝም ጠላታችን ነው” ብሎ ሲያስቀምጥ ከምዕራባዊያን አንፃር ያሰበው ቢያስመስልም፤ ከልቡ አቋም ይዞበት አልነበረም። ዋነኛ ምልከታውም ሆነ አቋሙ ከአማራ አንፃር ነው። ምዕራባዊያኑማ ከምስረታው በኋላ አግዘውታል። ስልጣን ከያዘ በኋላ ደግሞ ዋና የብድር ምንጩ እነሱው ነበሩ። አሁን ተመልሶ ጫካ ሲገባም የሚያግዙት ጥቂቶች ቢሆኑም ድሮ ኢምፔሪያሊስት ተብለው የተፈረጁት ናቸው። እንደ ትርጉሙ ቢሆን አሸባሪው ትህነግ ‹ኢምፔሪያሊዝም ጠላቴ ነው› ብሎ ሊያስቀምጥ አይችልም። ለአንተ ነው። ለአማራ ነው። የጋራ ሀገረ-መንግሥት ምስረታን እስከደገፍክ፣ ተገንጣይነትን እስካላቀነቀንክ ብሔርህ ምንም ይሁን ምን ለአሸባሪው ትህነግ አንተ ‹አማራ› ነህ።

አሸባሪው ትህነግ በማንፌስቶው ጠላቴ ነው ብሎ በሁለተኛ ደረጃ ያስቀመጠው ፊውዳሊዝምን ነው። ፊውዳሊዝም የኢኮኖሚ መሰረቱን መሬት፣ የፖለቲካ ሥርዓቱን ንግሥና ያደረገ ሥርዓት ነው። ይህ አስተሳሰብ ከ1950ዎቹ መጨረሻ ጀምሮ በተማሪዎች እንቅስቃሴ ተቃውሞ ሲገጥመው፣ ከእንቅስቀሴው አራማጆች ውስጥ በርካታ የአማራ ልጆች የነበሩ ቢሆንም፣ ትህነግ ግን በትግል ‹‹ትንተናው›› ፊውዳሊዝምን የአማራ ዕዳ አድርጎ ነበር ያቀረበው፡፡ እውነታው ግን የትግሬ ነገሥታቶች፣ መሳፍንቶችና ገዥዎች የነበሩ መሆኑ ነው፡፡ በተመሳሳይ የትግሬ መሬት ከበርቴዎች ነበሩ። በሌሎች የኢትዮጵያ ልዩ ልዩ ቋንቋ ተናጋሪዎች ውስጥ ተመሳሳይ  የፊውዳል ሥርዓት ነበር፡፡ በያኔዋ ኢትዮጵያ ፊውዳሊዝም የትም ይገኝ የነበረ እንጅ የአማራ ብቻ አልነበረም። አማራው በዚህ ሥርዓት የተበደለበት ቢሆንም በትህነግ ፍረጃ ግን ለፍቶ አዳሪውም፣ በጭሰኝነት ይሰቃይ የነበረውም ጭምር ፊውዳል ነው። በዚህ የሐሰት ትርክት ጥላቻን አንግቦ ወደሥልጣን የመጣው ትህነግ፣ በግዛት ተስፋፊነቱ በጉልበት ከጠቀለላቸው የወልቃይትና የራያ ግዛት በተጨማሪ፣ መሬት ሲቀማ የአማራን ያህል ያራቆተው የለም። መለስ ዜናዊ “መሬት የግል ይሁን”  ሲባል  “አማራና ጉራጌ ይገዛዋል” ማለቱን የጥላቸው መጠን ፖሊሲዎቹን እንዳያሻሽል አድርጎት እንደኖረ በማሳያነት የሚያቀርቡት አሉ፡፡

ያም ሆኖ ትህነግ ሥልጣን ላይ ከወጣ በኋላ በፍጥነት ዘመናዊ ፊውዳል ሆነ። ለራሱ ብቻ ሳይሆን ለቤተሰብ፣ ለዘመድ አዝማድ፣ ለሚቀርበው ሁሉ መሬትን በማንአለብኝነት ስሜት አድሏል። ካድሬዎች የመሬት ባለሀብት ሆነው፣ ገበሬውን ጭሰኛ  አድርገውት ታይቷል። የትህነግ አመራሮችና አባላት በግለሰብ ደረጃ ከገዥ-መደብነት ወደ ቱጃርነት ተሻግረዋል፡፡ ለዚህ ማሳለጫው ከመንግሥታዊ ሌብነቱ እኩል የዝርፊያ መሳሪያ የሆነው ኢፈርት የተባለው የቢዝነስ ኢምፓየሩ ነበር፡፡ ሁሉንም የኢኮኖሚ ዘርፍ በድርጅቶቹ ተቆጣጥሮ የኢትዮጵያን አንጡረ ሀብት በዝባዥና ደም መጣጭ ሆኖ 27 ዓመታትት ገዝቷል።